سفرهای زیارتی در بین پیروان تمام ادیان یک امر رایج و مرسوم است و مردم برای به پا داشتن آیین و فرایض مختلف دینی به زیارتگاه‌ها و مکان‌های مقدس عزیمت می‌کنند. در حقیقت جاذبه‌های گردشگری مذهبی از محبوب‌ترین مکان‌هایی هستند که همواره میزبان گردشگران، زائران و بازدیدکننده‌های متعددی هستند. معروف‌ترین و محبوب‌ترین زیارتگاه اکثر ایرانیان و مسلمان در سراسر جهان، کعبه است که در شهر مکه و سرزمین وحی قرار گرفته است. در داخل کشور ایران نیز زیارتگاه‌ها و مکان‌های مقدس متعددی وجود دارند که علاوه بر زائران ایرانی، سالانه میزبان جمع کثیری از گردشگران و زُوّار خارجی است. در ادامه مطلب به معرفی و بررسی محبوب‌ترین مکان های زیارتی ایران پرداخته خواهد شد.
بهترین مکان های زیارتی ایران
سالانه میلیون‌ها نفر با خرید فیش حج برای اجرای مراحل و مناسک حج به عنوان جامع‌ترین و کامل‌ترین عبادت در دین اسلام به سرزمین وحی مشرف می‌شوند. اگرچه زیارت خانه خدا می‌تواند بزرگ‌ترین سعادت ممکن برای هر مسلمانی باشد اما تعداد زیادی از افراد به دلایل مختلف قادر به سفر به عربستان نیستند اما می‌توانند از زیارتگاه‌های داخلی و اماکن مقدس موجود در کشور دیدن کرده و آن‌ها را زیارت نمایند. ازجمله محبوب ترین و بهترین مکان های زیارتی ایران می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
-
حرم مطهر امام رضا (ع)
مهم‌ترین و اصلی‌ترین مقصد زیارتی در کشور ایران بدون شک شهر مشهد و حرم مطهر امام رضا (ع) است. این حرم سالانه میزبان میلیون‌ها زائر و گردشگر ایرانی و خارجی است. حرم علی بن موسی الرّضا دقیقاً در مرکز شهر مشهد واقع شده و مجموعه‌ای از چند سازه بزرگ به مرکزیت آرامگاه امام رضا میباشد. شهر مشهد به واسطه وجود این حرم در سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری داشته و اماکن تفریحی، تجاری و جاذبه‌های تاریخی متعددی برای بازدید در آن وجود دارد.
-
حرم حضرت معصومه (س)
دومین شهر محبوب و معروف ایران از نظر قداست، شهر قم است که حرم حضرت معصومه (س) در آن واقع شده است. سالانه میلیون‌ها زائر و گردشگر ایرانی و خارجی نیز از این شهر و حرم دیدن می‌کنند. آرامگاه بسیار زیبایی که گنبد آن از صفحات طلا پوشانده شده و همچون نگینی در سطح شهر قم می‌درخشد و مساحت آن بیشتر از ۱۳۵۰۰ متر است. در اصل این حرم یکی از زیباترین امکان مذهبی و گردشگری ایران به شمار می‌رود که بسیار هنرمندانه و شکیل طراحی می‌شود. زائرانی که برای زیارت حرم حضرت معصومه به قم سفر می‌کنند می‌توانند از جاذبه‌های دیگر این شهر همچون بازار قدیمی قم، خانه ملاصدرا، خانه و موزه یزدان پناه، مسجد جامع قم و مقبره‌های گنبد سبز و … نیز دیدن کنند که هر کدام جذابیت‌ها و زیبایی‌های خاص خود را دارند.
-
حرم شاه عبدالعظیم
یکی دیگر از بهترین و محبوب‌ترین مکان های زیارتی ایران که در استان تهران و در شهر ری واقع شده است، حرم شاه عبدالعظیم است که از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) به شمار می‌رود. این مکان در تمام طول سال پذیرای زائران و مهمانان خواهد بود و به عنوان یک مکان گردشگری و مذهبی می‌تواند جذابیت‌های متعددی داشته باشد. حرم شاه عبدالعظیم نقش بسیار زیادی در انقلاب اسلامی داشته و از این نظر نیز برای مردم ایران اهمیت بالایی دارد. گردشگران و زائران در کنار این حرم می‌توانند از پارک‌های بازی، مراکز خرید بزرگ، بازارهای متنوع و نقاط تفریحی مختلف شهر نیز بازدید نمایند.
-
حرم شاه چراغ (ع)
یکی دیگر از بهترین و البته زیباترین مکان‌های زیارتی ایران، حرم شاه‌چراغ است که در شهر زیبای شیراز قرار دارد. این حرم در اصل آرامگاه احمد بن موسی کاظم، بزرگ‌ترین پسر امام موسی کاظم (ع) است و مانند بسیاری از بناهای تاریخی ایرانی اسلامی به شکلی هنرمندانه طراحی و ساخته شده است. این شاهکار معماری از نظر کاشی‌کاری‌ها و آیینه‌کاری‌ها در دنیا بی‌بدیل است. زائرانی که برای دیدن این شاهکار هنری به شیراز سفر می‌کنند می‌توانند از مکان‌های دیگری همچون دروازه قرآن، حافظیه، سعدیه، مسجد نصیرالملک، بازار وکیل و … دیدن کنند.
-
مسجد جامع جمکران
مسجد جامع جمکران نیز ازجمله جاذبه‌های گردشگری و مذهبی معروف ایران است که در ۶ کیلومتری شهر قم قرار گرفته است. این مسجد در جاده کاشان سالانه میزبان هزاران زائر و گردشگر است. مسجد جمکران که بیشتر از ۱۰۰۰ سال قدمت دارد نزد شیعیان اهمیت بالایی دارد و گفته شده به فردی به نام شیخ حسن بن مثله جمکرانی مربوط است که طبق روایات توانسته در بیداری با امام زمان (ع) دیدار کند.
علاوه بر موارد گفته شد مکان های زیارتی دیگری در ایران وجود دارند که مسلمانان و گردشگران متعددی سالانه از آن‌ها بازدید می‌کنند و معروف‌ترین آن‌ها شامل امامزاده شاهزاده حسین (ع) قزوین، امامزاده حسین بن موسی الکاظم (ع)، امامزاده صالح تهران، امامزاده سید مظفر بندرعباس و … هستند.
-
قره کلیسا
اگرچه دین رسمی ایران، اسلام است و بیشتر ایرانیان دارای مذاهب تشیع و تسنن هستند اما شماری از ایرانیان نیز (حدوداً ۱ میلیون نفر) از پیروان دین مسیحیت می‌باشند و طبیعتاً این افراد نیز مکان‌های زیارتی و مقدس مخصوص به خود را دارند. قره کلیسا که در ماکو قرار دارد به عنوان اولین کلیسای جامع جهان مسیحیت شناخته می‌شود. قره کلیسا، کلیسای تادئوس مقدس یا کلیسای طاطاووس بنایی با سنگ‌های سیاه و سپید است که نامش در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است. نام آن از نام یکی از حواریون عیسی مسیح گرفته شده که به قصد تبلیغ این دین در سال ۴۰ یا ۴۳ میلادی وارد شمال غربی ایران و شهری به نام آرداز (آرتاز) شد و در این راه به شهادت رسید.
علاوه بر قره کلیسا اماکن مذهبی دیگری همچون وانک اصفهان، کانتور قزوین، سورپ سرکیس مقدس تهران (کلیسای جامع پایتخت)، سورت گاراپت آبادان (نماد همزیستی ادیان در ایران)، زورزور ماکو، کلیسای مریم مقدس بندر انزلی، کلیسای سنندج گریگوری استفان در همدان و … از دیگر اماکن زیارتی مسیحیان ایران هستند
همچنین اماکن مقدس و زیارتی دیگری همچون آرامگاه دانیال نبی در شوش، آرامگاه پیامبر حبقوق در تویسرکان و… نیز از مهم‌ترین مکان‌های زیارتی یهودیان در ایران هستند که مورد احترام همه مردم می‌باشند.